طریقت قادریهسلسله قادریه به شیخ عبدالقادر گیلانی یا جیلانی (متوفی ۵۶۱)، که مشهور به غوث گیلانی و از سادات حسنی است، منسوب است. ۱ - مناطق نفوذ قادریهطریقه قادریه ابتدا در عراق و سپس در مراکش ، بیت‌المقدس ، آسیای صغیر و هند رواج یافت. ۲ - قادریه در ایران۲.۱ - مناطق نفوذقادریه در ایران نیز تا قرن نهم پیروانی داشت و بعدها از قرن دوازدهم به کوشش شیخ اسماعیل ولیانی (متوفی ۱۱۵۸)، که از مروّجان سلسله قادری برزنجی بود، در کرمانشاه و بخصوص در کردستان پیروان بسیاری پیدا کرد. [۱]
محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۸۳ـ۲۱۹، تهران ۱۳۷۸ ش.
[۲]
محمدعلی سلطانی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج۹، ص۲۴۳، ج ۹: تاریخ تصوف در کرمانشاه، تهران ۱۳۸۰ ش.
[۳]
محمدعلی سلطانی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج۹، ص۲۴۶ـ۲۴۷، ج ۹: تاریخ تصوف در کرمانشاه، تهران ۱۳۸۰ ش.
۲.۲ - مناطق سنینشیناین سلسله در مناطق سنی‌نشین ایران دارای شاخه‌های متعدد است که از مهم‌ترین آن‌ها شاخه طالبانی قادری و مؤسس آن ملامحمود زنگنه طالبانی کرکوکی (متوفی ۱۲۱۵) است. [۴]
محمدعلی سلطانی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج۹، ص۲۵۶ـ۳۴۹، ج ۹: تاریخ تصوف در کرمانشاه، تهران ۱۳۸۰ ش.
۳ - قیام شیخ عبیداللهدر دوره قاجاریه یکی از مشایخ این سلسله به نام شیخ عبیداللّه (متوفی ۱۳۱۰)، در ایران و در قلمرو عثمانی ، قیامی را بر ضد حکومت‌های وقت رهبری کرد، ولی سرانجام پس از سه سال مبارزه، این قیام‌ها با همکاری دولت ایران و ترکیه سرکوب شد و شیخ عبیداللّه نیز زندانی و سپس به حجاز تبعید گردید. [۵]
محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۸۳ـ۱۸۷، تهران ۱۳۷۸ ش.
۴ - مشایخ قادریهبسیاری از مشایخ سلسله قادریه اهل کردستان عراق‌اند و برخی از آن‌ها در هر دو سلسله نقشبندیه و قادریه سمت ارشاد دارند. [۶]
محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۹۲ـ۱۹۳، تهران ۱۳۷۸ ش.
[۷]
محمدعلی سلطانی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج۹، ص۲۵۵، ج ۹: تاریخ تصوف در کرمانشاه، تهران ۱۳۸۰ ش.
۵ - فهرست منابع(۱) محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، تهران ۱۳۷۸ ش. (۲) محمدعلی سلطانی، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، ج ۹: تاریخ تصوف در کرمانشاه، تهران ۱۳۸۰ ش. ۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تصوف (بخش دوم)»، شماره۳۵۸۶. |